Historia
Ochotnicza Straż Pożarna miasta Tczewa
Ochotniczą Straż Pożarną miasta Tczewa założono z inicjatywy ówczesnego burmistrza Ludwiga Dembskiego 22 listopada 1896 r. Była to trzecia po gniewskiej i pelplińskiej Ochotnicza Straż Pożarna na ziemi gniewsko tczewskiej. Członków założycieli było dziesięciu, a czynnych 41.
Pierwsze ćwiczenia bojowe przeprowadzono 7 marca 1897r., a uroczyste zaprzysiężenie zorganizowano 22 marca 1897r. w sali progimnazjum przy obecnej ulicy Obr. Westerplatte. Pierwszym nadbrandmistrzem mianowano Franciszka Wodtke, jego zastępcami Gustawa Liedtke i Wilhelma Liebinga.
Do pierwszego dużego pożaru zaalarmowano OSP w dniu 20.11.1897r. Palił się wówczas Hotel Gdański ( obecnie plac Marszałka Piłsudskiego gmach byłego Starostwa )
Ochotnicza Straż Pożarna miasta Tczewa obowiązki swe wypełniała przy boku Straży Przymusowej, nad którą to jednostką sprawowała dozór. Straż Przymusową powołano w Tczewie w roku 1822 z mocy miejskiej ordynacji pożarowej uchwalonej w tymże 1822 roku i zmodyfikowanej w oparciu o § 5 ff ustawy z dnia 11 marca 1850r. o zarządzie policyjnym i § 78 ustawy z dnia 26.06.1880r. o ogólnej administracji kraju. W myśl tych postanowień każdy mieszkaniec płci męskiej w wieku od 18 do 60 roku życia obowiązany był do czynnego udziału w akcji gaśniczej oraz do wykonywania innych nakazów ” w zakresie bezpieczeństwa pożarowego”. W czasie wykonywania swoich obowiązków powołany do służby oznakowany był białą blaszką z napisem ” STRAŻ POŻARNA w …”( nazwa miejscowości ).
Tczewską ” Przymusową” rozwiązano ostatecznie w 1934 r. stosowną uchwałą rady miejskiej.
Sprzęt gaśniczy, własność miasta, przechowywano w wydzielonej komorze przy ratuszu. W latach 1872/73 wybudowano kosztem 1683 talarów wolno stojącą remizę na Berlińskim Przedmieściu (obecnie plac Marszałka Piłsudskiego). Budynek ten uległ poważnym uszkodzeniom podczas pożogi z dnia 20.11.1897 r. i został rozebrany.
Akt erekcyjny pod budowę nowej strażnicy przy ul. Lecha 11 wmurowano 4 maja 1898 r., a koszt budowy ( 11000 marek ) pokrył fiskus miasta. Pierwszym gospodarzem obiektu był Franciszek Murawski ( do lutego 1940 r. ) Pierwotną suszarnię rozebrano w 1928 r., stawiając na tych samych fundamentach nową, 5-piętrową wspinalnię i suszarnię, którą z uwagi na zagrożenia budowlane rozebrano w 1949 r. Obiekt z 1898 r. rozebrano w 1957r. przystępując do budowy obecnego skrzydła „A”.
OSP Tczew należała do najlepiej wyposażonych jednostek w b. Rejencji gdańskiej. Straż dysponowała drabiną mechaniczną Magirus o wysięgu 18 m, różnymi drabinami przystawnymi, 3 sikawkami 4-kołowymi, 4 kadziami do przewozu wody, aparatem do odszukiwania zagruzowanych ze specjalną linią telefoniczną, prądownicami i wystarczającą ilością węży. W pierwszym okresie działania OSP odnotowano kilka groźnych pożarów, w tym:
20.11.1897 wspomniany pożar Hotelu Gdańskiego z zagrożeniem dla całego miasta
11.07.1900 spaliły się dwa budynki przy rynku, straty wyceniono na pół miliona marek
15.12.1908 spaliła się całkowicie tczewska cukrownia „Ceres”
18-20.05.1916 wielki pożar rynku, w wyniku którego spaliły się budynki nr 25, 26, 29, 30, 31, 32 oraz zabytkowy Ratusz Miasta.
Akcja była utrudniona, ponieważ większość członków straży była na froncie.
Dzięki zajęciu przez tczewską straż II miejsca w 1929 r. na ogólnopolskich zawodach pożarniczych w Poznaniu nastąpił wzrost autorytetu, uznania i sympatii dla OSP.
W 1934 r. zorganizowano
przy OSP Żeńską Służbę Samarytańsko Pożarniczą
z I komendantką Gertrudą Slizewską. Służba ta wywalczyła w trakcie
I wojewódzkich zawodów pożarniczych w Toruniu (01.09.1935 r.) I miejsce
W dniu 01.09.1939 r. uczestniczyła w akcji niesienia pomocy medycznej na terenie koszar i w okolicach dworca kolejowego, następnie ewakuowana do Świecia. W Świeciu służyła w tamtejszym szpitalu, gdzie wypełniała obowiązki średniego personelu medycznego.
W przeddzień wybuchu II wojny światowej do późnych godzin wieczornych Straż tczewska gasiła duży pożar w zabudowaniach rolnika Bieleckiego w Miłobądzu, a już rano przed godz. 5.00 dnia 1 września 1939 r., pod dowództwem z-cy naczelnika Wiktora Jelińskiego wyruszyła do walki z pożarem na terenie koszar, a pod kierownictwem Wiktora Śmiełowskiego do pożaru dworca. O godz.10.30 z rozkazu Komendanta Cywilnego Obrony Tczewa mgr. Jagielskiego OSP ewakuowano do Świecia.
Po powrocie z tułaczki i po zdaniu sprzętu – z rozkazu komisarycznego insp. bezpieczeństwa ppoż. OSP została oficjalnie rozwiązana. W okresie 1939 45 pod szyldem OSP działała straż przymusowa jako Policja Pożarowa w sile 3 kompanii.
Pod koniec lutego 1945 r. Straż tczewską dyslokowano w okolicach Czatkowy Pszczółki Sobowidz wraz z całym wyposażeniem. W marcu Polacy przejmują ogołoconą remizę z jednym wypalonym samochodem Phenomen Granit 25 skrzynia (wężowy). Po ogłoszeniu apelu burmistrza o zgłaszanie się do straży pozostałych przy życiu członków OSP lat przedwojennych i nowo wstępujących od razu przystąpiono do odbudowy zniszczonych pomieszczeń i remontu porzuconych pojazdów wojskowych.
Dzięki ich wspólnym wysiłkom tczewska OSP stała się pierwszą w woj. gdańskim jednostką zmotoryzowaną,a później zaliczano ją do najlepiej wyposażonej OSP Polski Północnej.
OSP miasta Tczewa otrzymała wiele wyróżnień i nagród w tym:
Pierwsze ćwiczenia bojowe przeprowadzono 7 marca 1897r., a uroczyste zaprzysiężenie zorganizowano 22 marca 1897r. w sali progimnazjum przy obecnej ulicy Obr. Westerplatte. Pierwszym nadbrandmistrzem mianowano Franciszka Wodtke, jego zastępcami Gustawa Liedtke i Wilhelma Liebinga.
Do pierwszego dużego pożaru zaalarmowano OSP w dniu 20.11.1897r. Palił się wówczas Hotel Gdański ( obecnie plac Marszałka Piłsudskiego gmach byłego Starostwa )
Ochotnicza Straż Pożarna miasta Tczewa obowiązki swe wypełniała przy boku Straży Przymusowej, nad którą to jednostką sprawowała dozór. Straż Przymusową powołano w Tczewie w roku 1822 z mocy miejskiej ordynacji pożarowej uchwalonej w tymże 1822 roku i zmodyfikowanej w oparciu o § 5 ff ustawy z dnia 11 marca 1850r. o zarządzie policyjnym i § 78 ustawy z dnia 26.06.1880r. o ogólnej administracji kraju. W myśl tych postanowień każdy mieszkaniec płci męskiej w wieku od 18 do 60 roku życia obowiązany był do czynnego udziału w akcji gaśniczej oraz do wykonywania innych nakazów ” w zakresie bezpieczeństwa pożarowego”. W czasie wykonywania swoich obowiązków powołany do służby oznakowany był białą blaszką z napisem ” STRAŻ POŻARNA w …”( nazwa miejscowości ).
Tczewską ” Przymusową” rozwiązano ostatecznie w 1934 r. stosowną uchwałą rady miejskiej.
Sprzęt gaśniczy, własność miasta, przechowywano w wydzielonej komorze przy ratuszu. W latach 1872/73 wybudowano kosztem 1683 talarów wolno stojącą remizę na Berlińskim Przedmieściu (obecnie plac Marszałka Piłsudskiego). Budynek ten uległ poważnym uszkodzeniom podczas pożogi z dnia 20.11.1897 r. i został rozebrany.
Akt erekcyjny pod budowę nowej strażnicy przy ul. Lecha 11 wmurowano 4 maja 1898 r., a koszt budowy ( 11000 marek ) pokrył fiskus miasta. Pierwszym gospodarzem obiektu był Franciszek Murawski ( do lutego 1940 r. ) Pierwotną suszarnię rozebrano w 1928 r., stawiając na tych samych fundamentach nową, 5-piętrową wspinalnię i suszarnię, którą z uwagi na zagrożenia budowlane rozebrano w 1949 r. Obiekt z 1898 r. rozebrano w 1957r. przystępując do budowy obecnego skrzydła „A”.
OSP Tczew należała do najlepiej wyposażonych jednostek w b. Rejencji gdańskiej. Straż dysponowała drabiną mechaniczną Magirus o wysięgu 18 m, różnymi drabinami przystawnymi, 3 sikawkami 4-kołowymi, 4 kadziami do przewozu wody, aparatem do odszukiwania zagruzowanych ze specjalną linią telefoniczną, prądownicami i wystarczającą ilością węży. W pierwszym okresie działania OSP odnotowano kilka groźnych pożarów, w tym:
20.11.1897 wspomniany pożar Hotelu Gdańskiego z zagrożeniem dla całego miasta
11.07.1900 spaliły się dwa budynki przy rynku, straty wyceniono na pół miliona marek
15.12.1908 spaliła się całkowicie tczewska cukrownia „Ceres”
18-20.05.1916 wielki pożar rynku, w wyniku którego spaliły się budynki nr 25, 26, 29, 30, 31, 32 oraz zabytkowy Ratusz Miasta.
Akcja była utrudniona, ponieważ większość członków straży była na froncie.
Dzięki zajęciu przez tczewską straż II miejsca w 1929 r. na ogólnopolskich zawodach pożarniczych w Poznaniu nastąpił wzrost autorytetu, uznania i sympatii dla OSP.
W 1934 r. zorganizowano
przy OSP Żeńską Służbę Samarytańsko Pożarniczą
z I komendantką Gertrudą Slizewską. Służba ta wywalczyła w trakcie
I wojewódzkich zawodów pożarniczych w Toruniu (01.09.1935 r.) I miejsce
W dniu 01.09.1939 r. uczestniczyła w akcji niesienia pomocy medycznej na terenie koszar i w okolicach dworca kolejowego, następnie ewakuowana do Świecia. W Świeciu służyła w tamtejszym szpitalu, gdzie wypełniała obowiązki średniego personelu medycznego.
W przeddzień wybuchu II wojny światowej do późnych godzin wieczornych Straż tczewska gasiła duży pożar w zabudowaniach rolnika Bieleckiego w Miłobądzu, a już rano przed godz. 5.00 dnia 1 września 1939 r., pod dowództwem z-cy naczelnika Wiktora Jelińskiego wyruszyła do walki z pożarem na terenie koszar, a pod kierownictwem Wiktora Śmiełowskiego do pożaru dworca. O godz.10.30 z rozkazu Komendanta Cywilnego Obrony Tczewa mgr. Jagielskiego OSP ewakuowano do Świecia.
Po powrocie z tułaczki i po zdaniu sprzętu – z rozkazu komisarycznego insp. bezpieczeństwa ppoż. OSP została oficjalnie rozwiązana. W okresie 1939 45 pod szyldem OSP działała straż przymusowa jako Policja Pożarowa w sile 3 kompanii.
Pod koniec lutego 1945 r. Straż tczewską dyslokowano w okolicach Czatkowy Pszczółki Sobowidz wraz z całym wyposażeniem. W marcu Polacy przejmują ogołoconą remizę z jednym wypalonym samochodem Phenomen Granit 25 skrzynia (wężowy). Po ogłoszeniu apelu burmistrza o zgłaszanie się do straży pozostałych przy życiu członków OSP lat przedwojennych i nowo wstępujących od razu przystąpiono do odbudowy zniszczonych pomieszczeń i remontu porzuconych pojazdów wojskowych.
Dzięki ich wspólnym wysiłkom tczewska OSP stała się pierwszą w woj. gdańskim jednostką zmotoryzowaną,a później zaliczano ją do najlepiej wyposażonej OSP Polski Północnej.
OSP miasta Tczewa otrzymała wiele wyróżnień i nagród w tym:
- Złoty Znak Związku OSP (najwyższe wyróżnienie korporacyjne)
- Medal 700-lecia miasta Tczewa
- Panorama Miasta Wyróżnienie Prezydenta, oraz dyplomy okolicznościowe, puchary, statuetki i inne.
W 1956 r. społeczeństwo miasta ufundowało OSP sztandar.
W 1945 r. zorganizowano przy OSP posterunek zawodowy, przekształcony w 1952 r. w Okręgowe Pogotowie, następnie Zawodowe Pogotowie Straży Pożarnej.
Na tej bazie powstaje Zawodowa Straż Pożarna miasta Tczewa. OSP w obecnym kształcie organizacyjnym zajmuje się zagadnieniami profilaktyki przeciwpożarowej, doradztwem technicznym, a przede wszystkim pracą z młodzieżą.
